श्रीविश्वकसेन सूरी (सेनै मुदलियार)

श्रीः श्रीमते शठकोपाय नमः  श्रीमते रामानुजाय नमः  श्रीमद् वरवरमुनये नमः  श्री वानाचल महामुनये नमः

पूर्व लेखमा  (https://guruparamparai.koyil.org/2017/11/21/divya-dhampathi/) हामीले भगवान श्रीरंगनाथ र श्रीरंगनायकी अामाकाे दिव्य दम्पतीकाे बारेमा चर्चा गर्याैं । यस लेखमा हामी श्रीविश्वकसेन सूरी अर्थात सेनै मुदलिअारकाे बारेमा चर्चा गर्दैछाैं ।

श्रीविश्वकसेन सूरी (सेनै मुदलिअार)

श्रीविश्वसकेन सूरी – तिरुवल्लीकेनी दिव्यदेश

तिरुनक्षत्र: ऐप्पासि (आश्विन माह), पूरादम् (पूर्वषाढ़ा)
ग्रन्थ रचना: विश्वकसेन संहिता

श्रीविश्वकसेन सूरी नित्य सूरी हुनुहुन्छ । भगवानकै निर्देशन बमाेजिम नित्य विभूति र लीला विभूति सम्पूर्ण गतिविधिहरुमा अाफ्नाे नियन्त्रण राख्नु हुने श्रीविश्वकसेन सूरी सेनापति हुनुहुन्छ । उहाँलाई सेनै मुदलिअार, वेत्रधर, वेत्रहस्तर अादि नामले पनि सम्बाेधन गरिन्छ ।सूत्रवति उहाँकी पत्नी हुनुहुन्छ । भगवानकाे शेष प्रसाद श्रीवैकुण्ठमा पहिला उहाँलाई नै प्राप्त हुने भएकाेले उहाँलाई शेष अासन पनि भनिन्छ ।

हाम्रा पूर्वाचार्यहरुकाे भनाई अनुसार श्रीमहालक्ष्मी श्रीविश्वकसेन सूरीकी अाचार्य हुनुहुन्छ ।

सबै अाल्वारहरु श्रीविश्वकसेन सूरीका शिष्य हुनुहुन्छ ।

पूर्वाचार्यहरुले बताउनु भए अनुसार भगवानले नित्य र लीला विभूतिकाे सम्पूर्ण नियन्त्रणकाे जिम्मेवारी श्रीविश्वकसेन सूरीलाई दिनुभएकाे छ र भगवान भने अानन्दले भक्तगण र नित्यसूरीहरुकाे कैंकर्यबाट रमाइरहनु भएकाे छ । पूर्वाचार्यहरु भन्नुहुन्छ श्रीविश्वकसेन सूरी एक वयस्क मन्त्री जस्ताे हुनुहुन्छ भने भगवान एक युवा राजकुमार जस्ताे अभिनयमा हुनुहुन्छ ।

स्ताेत्र रत्नकाे ४२ अाैं श्लाेकमा श्रीविश्वकसेन सूरी र श्रीभगवानकाे सम्बन्धलाई श्रीयामुनाचार्य स्वामीजीले यसरी विस्तार गर्नुहुन्छ ।

त्वदीय भुक्तोज्झित शेष भोजिना त्वया निसृष्टात्मभरेण यद्यथा ।
प्रियेण सेनापतिना न्यवेदि तत् तथाSनुजानन्तमुदारवीक्षणैः ॥

यस श्लाेकमा श्रीयामुनाचार्य स्वामीजी भगवानलाई सम्बाेधन गर्दै श्रीविश्वकसेन सूरीकाे महिमा गान गर्दै हुनुहुन्छ र श्रीविश्वकसेन सूरीकाे नियन्त्रणमा रहेकाे भगवानकाे उभय विभूति साम्राज्यकाे अानन्द लिंदै हुनुहुन्छ ।

साधारण अर्थः हे भगवान, हजुरकाे शेष प्रसाद प्राप्त गर्ने पहिलाे सूरी हुनुहुन्छ श्री विश्वकसेन सूरी र उहाँलाई नै नित्य र लीला दुबै विभूतिहरुकाे नियन्त्रणकाे जिम्मेबारी छ र उहाँ सबैबाट रुचाइनु हुन्छ । हजुरकाे कटाक्षबाट नै उहाँलाई हजुरकाे अादेश र ईच्छा थाहा पाएर उहाँले जस्ताे सुकै कार्य पनि गर्न सक्नुहुन्छ । अर्थात श्रीविश्वकसेन सूरी भगवानकाे अाँखामा हेरेर भगवानकाे अादेश बुझी साे काे पालन गर्नु हुन्छ । भगवानले बाेल्नै पर्दैन ।

श्रीविश्वकसेन सूरीकाे तनियन

श्रीरंगचन्द्रमसम् इन्दिरया विहर्तुम्

विन्यस्य विश्वचिद चिन्नयनाधिकारम्

याे निर्वहत्य निसमंगुलि मुद्रयैव

सेनान्यम् अन्य विमुकास् तमसि श्रीयाम ।

ஸ்ரீரங்கசந்த்ரமஸம் இந்திரயா விஹர்தும்
விந்யஸ்ய விஸ்வசித சிந்நயநாதிகாரம்
யோ நிர்வஹத்ய நிஸமங்குளி முத்ரயைவ
ஸேநாந்யம் அந்ய விமுகாஸ் தமஸி ஸ்ரியாம

सदा भगवान प्रति सच्चा भक्ति लागाेस् भनि श्रीविश्वकसेन सूरी समक्ष प्रार्थना गराैं ।

अर्काे लेखमा हामी प्रपन्न जन कूटस्थ श्रीशठकाेप सूरीकाे बारेमा चर्चा गर्नेछाैं ।

आल्वार तिरुवडिगले शरणम् ।
एम्पेरुमानार तिरुवडिगले शरणम् ।
जीयर तिरुवडिगले शरणम् ।
श्री वानमामलै रामानुज जीयर तिरुवडिगले शरणम् ।।

अडियन् राघव रामानुज दासन् ।
अडियन प्रमाेद रामानुज दासन् ।

श्रोत – https://guruparamparai.koyil.org/2012/08/18/senai-mudhaliar/

archived in https://guruparamparai.koyil.org/

प्रमेय (लक्ष्य) – http://koyil.org
प्रमाण (शास्त्र) – http://granthams.koyil.org
प्रमाता (आचार्य) –  http://acharyas.koyil.org
श्रीवैष्णव बालबालिकाहरुको लागि – http://pillai.koyil.org